Reactie op enkele vragen van Dag 1:

Wat bedoelen we met 'cultuur' tijdens de visiedagen? Pulse is een transitienetwerk cultuur, dus als we't over 'cultuur' hebben, praten we voornamelijk over de cultuursector en specifiek over de rol van de cultuursector in transitie. Natuurlijk komt de cultuur in de bredere zin van het woord ook aan bod.

In de centrale vraag hebben we't over cultuur als motor voor transitie. Is cultuur niet meer een catalysator? PULSE benadert transitie van drie invalshoeken: educatie, politiek en experiment. Terwijl de kunsten meer als een catalysator werken (experiment), educatie en politiek gaan meer over langzame veranderingen, onderhoud en duurzame relaties.

Wat bedoelen we als 'transitie' Enerzijds een analyse van het huidig systeem en anderzijds vinden van strategiën om naar een ander systeem (of systemen) over te stappen. Transitie is geen revolutie. Het is ook geen management, maar wel politiek. We zijn nu in een transitie van een systeem naar een of meer nieuwe systemen. Er zijn meer mogelijke toekomsten

Interessante omschrijving van transitie: The Great Transition van The New Economics Institute: http://www.neweconomics.org/publications/entry/the-great-transition

Tijdens de tweede visiedag gaan we voortbouwen op de pulse scenarios. We doen dit om achter te komen welke mogelijkheden, valkuilen en initiatieven zich daarin verschuilen, voor cultuur als motor voor transitie. Net als de eerste dag hebben we drie doelen: (1) verbeelding stimuleren, (2) verbindingen tussen de deelnemers versterken en (3) betrokkenheid bij PULSE en haar missie vergroten. Hoe doen we dit? De eerste dag zijn we vertrokken van het heden om daaruit acht alternatieve toekomstbeelden te maken, voor cultuur in 2034. Tijdens de tweede dag gaan we deze toekomstbeelden verdiepen en verbreden. We blijven de meeste tijd in 2034, en we gaan de scenario's op verschillende manieren ervaren. Uiteindelijk is de bedoeling dat we onze hedendaagse positie van een ander gezichtspunt kunnen bekijken. We gaan dus niks voorspellen. Op de derde dag (in September) gaan we onze inzichten vertalen naar concrete transitiepaden en systemische initiatieven.

Voor dat we aan de tweede dag beginnen, wil ik eerst de eerste dag opfrissen. We zijn gestart met een centrale vraag: wat als wij vanuit cultuur een motor worden voor transitie? We hebben gekeken naar persoonlijke ervaringen met transitie, namelijk de voorwaarden, gevoelens en acties die daarmee gepaard gingen, zoals diversiteit, goesting en over de muren kijken. We hebben de huidige situatie van de cultuursector en transitie bevraagd, door te kijken naar wat we weten, wat we aannemen en wat nog onbekend is. Daaruit hebben we enkele successcriteria uitgedistilleerd: de cultuur kan een motor voor transitie zijn:

• als de cultuursector in de maatschappij geïntegreerd is
• als er balans bestaat tussen praktijk en reflexie
• als er een kwalitatief waardesysteem bestaat
• als mensen door een innerlijke transitie zijn gegaan

Van persoonlijke microtransitie naar de macrotransitie van de drijvende krachten: we hebben ons gevraagd welke grootschalige veranderingen invloed hebben op cultuur en transitie? Uit een lange waslijst hebben we de belangrijkste uitgedistilleerd:

• sociale gelijkheid
• draagkracht van de natuur
• economische transitie
• op kwaliteit gebaseerd waardesysteem
• plaats van de cultuursector in de maatschappij
• politisering van de maatschappij
• nieuwe samenlevingsmodellen

Hieruit hebben we vier 'critical uncertainties' gemaakt - zeer belangrijke invloeden waarvan de toekomst zeer onzeker of onvoorspelbaar is. Met de vier assen hebben we twee 'scenario matrixen' gemaakt, die elk vier scenario's produceren. We hebben dan de acht pulse scenarios uitgewerkt.We zagen enkele gemeenschappelijke thema's in verschillende scenario's terugkomen: verzet, troost, samenwerking met andere sectoren, participatie, 'bottom-up' guerilla bewegingen, gevaar van het conformisme enz.

Van buitenaf bekeken lijken sommige scenario's op elkaar, maar de details van de toekomstbeelden zijn wel heel anders. Deze verschillen tussen de scenario's gaan we vandaag uitdiepen, om tot een grotere diversiteit van benaderingen te komen voor cultuur als motor voor transitie. Hoe gaan we dit doen? In de voormiddag gaan we de scenario's van verschillende invalshoeken belichten, gebruik makend niet van onze hersenen alleen, maar ook van ons lichaam, de zintuigen en de ruimtelijke ervaring (de zgn. sociometrie en constellaties). We hopen om tot de lunch genoeg detail in de scenario's te hebben om ze te kunnen 'ervaren'. In FoAM noemen we dit een 'pre-enactment' of een 'experience prototype', waar we woorden gaan omzetten in daden: eerst individueel, dan in kleine groepen, en uiteindelijk met z'n allen. Aan het eind van de namiddag gaan we terug naar het heden keren, en ons afvragen wat we aantrekkelijk vonden, welke gevaren hebben we gemerkt, en wat hebben we uit de toekomst meegenomen om onze hedendaagse uitdagingen op een frisse manier te kunnen bekijken.